Jak oczy dbają o naszą odporność?

Choć wirusowe zapalenie spojówek jest bardzo łatwo od kogoś „złapać”, to nasze oczy, a dokładniej nasz film łzowy, robią wszystko, aby ochronić nas przed ewentualnym zakażeniem.  

Pierwszym strażnikiem jest najbardziej zewnętrzna warstwa filmu łzowego, czyli warstwa lipidowa (tłuszczowa).  Cechuje się ona dużym napięciem powierzchniowym (czyli bakteriom nie jest tak łatwo ją przebić i wniknąć dalej) i jest ona wybitnie hydrofobowa (nie lubi wody jak to tłuszcz). W związku z tym utrudnia, a najczęściej zupełnie uniemożliwia osadzanie się na powierzchni oka kropelek roztworów wodnych (np. jak ktoś na nas kichnie), co zapobiega zakażeniu drogą kropelkową.

Jak wiecie z mojego postu o warstwach filmu łzowego, który znajduje się tu, następną warstwą w kolejności jest warstwa wodna. Tutaj znajduję się cała plejada substancji o działaniu antybakteryjnym:

CZYNNIK	SPOSÓB DZIAŁANIA
lizozym	*niszczy błony komórkowe bakterii, czyli to, co otacza bakterie i w związku z tym ulegają one rozpadowi
laktoferyna	*wiąże żelazo, w związku z czym nie może być ono wykorzystane przez bakterie do procesów życiowych
beta lizyna	*uszkadza błony komórkowe bakterii, co powoduje ich śmierć
sIgA (wydzielnicza immunoglobulina A)	*hamuje przyleganie bakterii do powierzchni spojówki *neutralizuje wirusy i toksyny *niszczy bakterie *reguluje wzrost bakterii saprofitycznych (czyli takich naszych, co nam nie szkodzą, a sobie na nas mieszkają) na powierzchni oka
IgG (immunoglobulina G)	*neutralizuje wirusy i toksyny *niszczy bakterie *opsonizacja, czyli opłaszczanie bakterii, co ułatwia ich fagocytozę (zjadanie) przez specjalne komórki układu odpornościowego * przyczepianie się do bakterii (tzw. tworzenie kompleksu antygen-przeciwciało), co powoduje powstanie stanu zapalnego i uruchomienie obrony organizmu przez zakażeniem
układ dopełniacza	*zniszczenie komórek bakteryjnych *pobudzanie procesów fagocytozy

Najgłębiej położona jest warstwa mucynowa, czyli śluzowa filmu łzowego. Jej rola w kształtowaniu odporności oka jest nieco mniejsza niż poprzednich warstw. Mucyna łącząc się z lipidami tworzy nitki, które zawierają wolne rodniki. Te z kolei mogą uszkadzać błonę komórkową bakterii, co prowadzi do jej śmierci.

Jak widzicie, prawidłowy film łzowy jest bardzo ważny, aby zapobiegać zakażeniom oka. Dlatego też osoby z zespołem suchego oka częściej miewają zapalenie spojówek i powinny być szczególnie wyczulone, aby przed jakimkolwiek dotknięciem oczu/powiek (np. potarciem czy „podrapaniem”) zawsze umyć ręce! Gwarantuję, że liczba zakażeń się zmniejszy :)