Przyczyny Zespołu Suchego Oka

Jak ostatnio pisałam tu, film łzowy ma warstwową budowę. Jego stabilność zależy od wielu czynników. Nieprawidłowości budowy lub funkcji powiek, zaburzenia powierzchni rogówki lub spojówki, niewystarczająca produkcja lipidów, mucyny lub warstwy wodnej łez mogą prowadzić do wystąpienia objawów zespołu suchego oka.

Poniżej prezentuję choroby, które mogą prowadzić do zaburzeń filmu łzowego w różnych mechanizmach. Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka zespołu suchego oka!

Brak lub zmniejszona produkcja warstwy wodnej:

• izolowane zwyrodnienie gruczołów łzowych (często kobiety po menopauzie)

• zespół Sjögrena

• porażenie nerwu twarzowego (n.VII)

• nowotwory gruczołu łzowego

• stosowanie środków antycholinergicznych (blokujących układ przywspółczulny) np. atropina

• wirusowe zapalenie gruczołu łzowego np. świnka

• bliznowate zamknięcie kanalików gruczołów łzowych:

       - pemfigoid oczny

       - zespół Stevensa-Johnsona

       - oparzenia

       - jaglica

• stan po radioterapii okolicy oka

• choroby tkanki łącznej

       - choroba reumatyczna

       - sklerodermia

       - ziarniniak Wegenera

• sarkoidoza

• amyloidoza

• urazy gruczołu łzowego

• chirurgiczne usunięcie gruczołu łzowego 

• wrodzony brak gruczołu łzowego /zespół wrodzonego braku łez

• rodzinna dysautonomia (zespół Rileya-Daya)

Brak lub zmniejszona produkcja warstwy mucynowej:

• awitaminoza A

• pemfigoid oczny

• zespół Stevensa-Johnsona

• oparzenia oka

• jaglica

• działanie uboczne leków:

       -       leki znieczulające miejscowo

      -      blokery receptorów β1 (stosowane ogólnie to głównie leki na nadciśnienie, miejscowo - przeciwjaskrowe)

       - leki antyomcepcyjne

       - maści oczne

Zaburzenia lub zmniejszona produkcja warstwy lipidowej:

• przednie zapalenie brzegów powiek

• choroba gruczołów Meiboma

• łojotok

Schorzenia zaburzające funkcję powiek i stabilność filmu łzowego:

• porażenie nerwu twarzowego

• niedomykalność powiek – zwłaszcza podczas snu

• podwinięcie/odwinięcie powiek

• nowotwory powiek

• skrzydlik

• nieregularności rogówki np. blizny

• zrosty powiek z gałką oczną np. w przebiegu pęcherzycy, rumienia wielopostaciowego, oparzeń

• zmiany brzegów powiek

• nadczynność tarczycy prowadząca do wytrzeszczu

Zaburzenia spojówki i rogówki prowadzące do zaburzeń filmu łzowego:

• zniesienie czucia rogówki:

       - pourazowe

       - neurogenne

       - po zapaleniach wirusowych rogówki (opryszczka, półpasiec)

       - długotrwałe stosowanie leków znieczulających miejscowo

• nieregularności powierzchni rogówki i spojówki:

       - blizny

       - dystrofie

Opracowano na podstawie Marek Prost „Przyczyny zaburzeń filmu łzowego” Klin. oczna 92:114-116.